+++ [รายละเอียด] ข้อมูลสมุนไพร +++



ชื่อสมุนไพร  คว่ำตายหงายเป็น
ชื่อวิทยาศาสตร์  Bryophyllum pinnatum (Lam.) Oken
ชื่อสามัญ  -
ชื่อท้องถิ่น  กาลำ (ตราด), แข็งโพะ แข็งเพาะ โพะเพะ โพ้ะเพะ (นครราชสีมา), ต้นตายปลายเป็น (จันทบุรี), ทองสามย่าน (กาญจนบุรี), เพรอะแพระ (ประจวบคีรีขันธ์), ส้มเช้า (ประจวบคีรีขันธ์ สุราษฎร์ธานี ตรัง), มะตบ ล็อบแล็บ ลบลับ ลุบลับ ลุมลัง (ภาคเหนือ). ยาเท้า ยาเถ้า มะตบ ล็อบแลบ ลุบลับ ฮ้อมแฮ้ม (ภาคตะวันออกเฉียงเหนือ), กระลำเพาะ ต้นตายใบเป็น นิรพัตร เบญจฉัตร (ภาคกลาง), กะเร คว่ำตายหงายเป็น (ชลบุรี ภาคใต้), ปะเตียลเพลิง (เขมร จันทบุรี), ตะละ ตาละ (มาเลย์ ยะลา), โกดเกาหลี (คนเมือง), สะแกหล่า (กะเหรี่ยงแม่ฮ่องสอน)
ลักษณะทางพฤกษศาสตร์  - ต้น จัดเป็นพรรณไม้ล้มลุกอายุหลายปี ลำต้นมีความแข็งแรงมากและมีลักษณะตั้งตรง สูงประมาณ 0.4-1.5 เมตร ไม่แตกกิ่งก้านหรือแตกเพียงเล็กน้อย ลำต้นกลม เนื้อนิ่มอวบน้ำ ผิวเกลี้ยง ภายในลำต้นและกิ่งก้านกลวง โคนกิ่งเป็นสีเทา ยอดต้นเป็นสีม่วงแดง ส่วนที่ยังอ่อนอยู่ของลำต้นจะมีข้อโป่งพองเป็นสีเขียวและแถบหรือจุดสีม่วงเข้มแต้มอยู่ ส่วนที่แก่แล้วจะมีใบเฉพาะครึ่งบน หรือในช่วงที่ดอกบานนั้นใบเกือบจะไม่มีเลย ขยายพันธุ์ด้วยเมล็ดและใบ
- ใบ เป็นใบเดี่ยวหรือเป็นใบประกอบ มีใบย่อย 3 ใบ บางครั้งเป็นใบประกอบแบบขนนกมีใบย่อยถึง 5 ใบ ลักษณะของใบย่อยเป็นรูปวงรีแกมขอบขนาน รูปขอบขนานแกมรูปไข่ หรือรูปรีกว้าง ส่วนปลายและโคนใบมน ส่วนขอบใบหยักโค้งเป็นซี่มนตื้น หนา ฉ่ำน้ำ และมีสีม่วง แต่ละรอยจักจะมีตาที่สามารถงอกรากและลำต้นใหม่ได้ ใบมีขนาดกว้างประมาณ 2.5-5 เซนติเมตร และยาวประมาณ 5-15 เซนติเมตร เส้นใบไม่ชัดเจน ก้านใบยาวประมาณ 1.5-10 เซนติเมตร
- ดอก ออกดอกเป็นช่อที่ปลายกิ่ง ช่อดอกยาวประมาณ 8-10 เซนติเมตร ก้านช่อดอกยาวประมาณ 3-8 เซนติเมตร ก้านดอกยาวประมาณ 1-1.5 เซนติเมตร ดอกย่อยมีจำนวนมาก ดอกมีลักษณะเป็นรูปทรงกระบอกและห้อยลง มีความยาวประมาณ 3-5 เซนติเมตร กลีบดอกด้านล่างเป็นสีเขียว ส่วนด้านบนเป็นสีแดง กลีบรองดอกเชื่อมติดกัน ที่ปลายจักเป็นแฉกเป็นรูปสามเหลี่ยมแกมรูปไข่ แบ่งออกเป็น 4 แฉก ตรงปลายแหลม เช่นเดียวกับกลีบดอก ดอกมีเกสรเพศผู้ 8 อัน มีความยาวประมาณ 3.5 เซนติเมตร ส่วนท่อเกสรเพศเมียยาวประมาณ 2.5-3.5 เซนติเมตร รังไข่มีลักษณะเป็นรูปขอบขนานแกมรูปไข่ มีสีเขียว ผิวเกลี้ยง และมีความยาวประมาณ 0.2-1 เซนติเมตร
- ผล ออกเป็นพวงมี 4 ผล เป็นผลแห้ง แตกตะเข็บเดียว มีกลีบเลี้ยงและกลีบดอกหุ้มอยู่ ภายในผลมีเมล็ดขนาดเล็กจำนวนมาก ลักษณะเป็นรูปกระสวยแกมรูปขอบขนานหรือรูปขอบขนานแกมรูปรี
สรรพคุณทางยา  1. ทั้งต้นใช้เป็นยาแก้ไอเป็นเลือด อาเจียนเป็นเลือด
2. ทั้งต้นใช้เป็นยาแก้คอบวม คอเจ็บ
3. ทั้งต้นใช้เป็นยาแก้อาการบวมน้ำ
4. ทั้งต้นใช้ตำพอกรักษาแผลไฟไหม้ น้ำร้อนลวก รักษาโรคผิวหนัง รักษาตาปลา รักษาหูดที่เท้า
5. ทั้งต้นใช้เป็นยาแก้ฝีหนองทั้งภายในและภายนอก รักษาฝี แก้พิษฝีหนอง ฝีเต้านม
6. รากใช้เป็นยาลดไข้ แก้ร้อนในกระหายน้ำ
7. ใบแก้บิด แก้ท้องร่วง แก้ปวดท้อง ใช้เป็นยาแก้อาการปวดกระเพาะ กระเพาะแสบร้อน
การนำไปใช้ประโยชน์  - ชาวกะเหรี่ยงแม่ฮ่องสอนจะใช้ใบนำมารับประทานสดร่วมกับลาบ จัดเป็นพืชอีกชนิดที่ควรมีปลูกติดบ้าน เพื่อใช้ในยามฉุกเฉิน ที่สำคัญเป็นพืชที่ขึ้นง่ายตายยาก ออกดอกสวยเป็นไม้มงคลเหมาะที่จะนำมาบูชาพระ
อ้างอิง  เมดไทย. (2563) คว่ำตายหงายเป็น. สืบค้น 19 เมษายน 2565, จาก https://medthai.com/คว่ำตายหงายเป็น/
ไฟล์
ข้อมูลสมุนไพร
ข้อมูลอาหาร
บทเรียนอาหารสมุนไพร
เข้าสู่ระบบ