+++ [รายละเอียด] ข้อมูลสมุนไพร +++



ชื่อสมุนไพร  มะอึก
ชื่อวิทยาศาสตร์  Solanum stramoniifolium Jacq.
ชื่อสามัญ  Solanum, Bolo, Maka
ชื่อท้องถิ่น  มะเขือปู่ มะปู่ มะเขือขน หมากขน (ภาคเหนือ), หมากอึก หมักอึก บักเอิก (ภาคอีสาน), อึก ลูกอึก (ภาคใต้), มะอึก (ภาคกลาง), ยั่งคุยดี (กะเหรี่ยง)
ลักษณะทางพฤกษศาสตร์  - ต้น พรรณไม้พุ่มขนาดกลาง สูง 1-2 เมตร ทุกส่วนของต้นมีขนละเอียดสีน้ำตาลอ่อนปกคลุม ลำต้นและใบคล้ายกับมะเขือพวง ต่างกันที่ลำต้นและใบของมะอึกนั้นจะมีหนามและมีขนอ่อนปกคลุม ขยายพันธุ์ด้วยวิธีการเพาะเมล็ด ชอบดินร่วนซุย น้ำปานกลาง แข็งแรงทนทานต่อโรค แมลง และดินฟ้าอากาศ
- ใบ ใบเดี่ยว ออกเรียงสลับกัน ลักษณะของใบเป็นรูปไข่กว้าง โคนใบเว้าหรือตัด ขอบใบหยักเว้าเป็นพู มีความกว้างประมาณ 15-25 เซนติเมตรและยาวประมาณ 20-30 เซนติเมตร แผ่นใบสีเขียว มีขนอ่อนปกคลุมผิวใบทั้งด้านบนและด้านล่าง
- ดอก ออกดอกเป็นช่อกระจุกที่ซอกใบ ดอกมีสีขาว มีกลีบดอก 5 กลีบ ที่โคนเชื่อมติดกัน ปลายแหลม มีเกสรตัวผู้สีเหลือง เป็นเส้นรวมเป็นยอดแหลม
- ผล ลักษณะของผลเป็นรูปทรงกลม ขนาด 1.8-2 เซนติเมตร ผิวมีขนยาวหนาแน่น ผลอ่อนมีสีเขียว ส่วนผลสุกมีสีเหลืองแกมน้ำตาล ในผลมีเมล็ดแบนจำนวนมากเรียงเป็นแถวอยู่ภายใน และออกผลในช่วงปลายฤดูฝน ส่วนในเรื่องของรสชาติ มะอึกจะมีรสเปรี้ยว ซึ่งรสและกลิ่นจะมีเอกลักษณ์พิเศษ
สรรพคุณทางยา  1. รากมะอึกมีรสเย็นและเปรี้ยวเล็กน้อย ช่วยดับพิษร้อนในร่างกาย
2. ช่วยกัดเสมหะ ขับฟอกเสมหะในลำคอ แก้อาการไอ
3. ช่วยลดไข้ แก้ไข้
4. ช่วยแก้ปอดบวม
5. ช่วยแก้อาการปวดฟัน
6. ขนของผลมะอึกสามารถนำมาทอดกับไข่เพื่อช่วยขับพยาธิได้
7. ใบใช้เป็นยาพอก แก้อาการคัน ผดผื่นคัน
8. รากช่วยกระทุ้งพิษไข้หัวทุกชนิด หรืออาการของไข้ที่มีตุ่มออกเป็นผื่นตามผิวหนัง เช่น เหือด หิด หัด อีสุกอีใส
การนำไปใช้ประโยชน์   ผลใช้รับประทานเป็นอาหาร หรือนำมาประกอบอาหารได้หลายชนิด ไม่ว่าจะเป็นผลอ่อนหรือผลสุก เช่น การนำมาทำเป็นน้ำพริกมะอึก แกงส้มกับหมูย่าง หรือใส่ส้มตำ แกงเนื้อ แกงปลาย่าง เป็นต้น ช่วยเพิ่มรสชาติเปรี้ยวให้อาหาร โดยจะให้รสและกลิ่นที่เป็นเอกลักษณ์เป็นพิเศษ แตกต่างจากรสเปรี้ยวจากแหล่งอื่น เช่น มะนาว มะม่วง มะขาม มะดัน การรับประทานผลมะอึกช่วยเพิ่มพลังงานให้กับร่างกายได้ และยังมีธาตุแคลเซียม ธาตุเหล็ก ธาตุฟอสฟอรัส วิตามินบี 1 วิตามินบี 2 วิตามินซี
อ้างอิง  เมดไทย. (2563) มะอึก. สืบค้น 26 มีนาคม 2565, จาก https://medthai.com/มะอึก/
ไฟล์
ข้อมูลสมุนไพร
ข้อมูลอาหาร
บทเรียนอาหารสมุนไพร
เข้าสู่ระบบ